C'de Program Kontrolü - For Döngüleri #C3.1


 Tekrarlama Temelleri

Çoğu program, tekrarlama veya döngü içerir. Bir döngü, döngü devam koşulu doğru kaldığı sürece bilgisayarın tekrar tekrar yürüttüğü bir talimatlar grubudur. Tekrarlamanın iki anlamı vardır:

    1) Sayaç kontrollü tekrarlama    
    2) Sonlandırma kontrollü tekrarlama

Döngünün önceden kaç kere yürütüldüğünü önceden bildiğimiz için sayaç kontrollü tekrarlama bazen belirli tekrarlama olarak adlandırılır. Döngünün tam olarak kaç kere yürütüleceğini önceden bilinmediği için sonlandırma kontrollü tekrarlama bazen belirsiz tekrarlama olarak adlandırılır. 

Sayaç kontrollü tekrarlamada, tekrarlama sayısını sayısını saymak için bir kontrol değişkeni kullanılır. Kontrol değişkeni talimatlar grubunun yapıldığı her sefer ( genelde 1 ) arttırılır. Kontrol değişkeninin değeri doğru sayıda tekrarlamanın yapıldığı işaret ettiği zaman, döngü sonlanır ve yürütme, tekrarlama ifadesinden sonraki ifade ile devam eder.
    
    1) Kesin tekrarlama sayısı önceden bilinmediği,
    2) Döngü, döngünün yapıldığı her sefer veri alan ifadeler içerdiği zaman
tekrarlamayı kontrol etmek için sonlandırma değerleri kullanılır. Sonlandırma değeri "veri sonu" nu işaret eder. Sonlandırmalar, normal veriden farklı olmak zorundadır.

Sayaç Kontrollü Tekrarlama

Sayaç kontrollü tekrarlama:

    1) Kontrol değişkeninin ismi
    2)Kontrol değişkeninin başlangıç değeri
    3) Her döngü seferinde kontrol değişkeninin değiştirileceği arttırma ( veya azaltma)
    4) Kontrol değişkeninin son değeri

maddelerini gerektirir.

Aşağıdaki örnekte 1 'den 10 'a kadar sayıları ekrana yazan program yapılmıştır.

Örnek:

#include <stdio.h>

int main(void){
    
    unsigned int sayac = 1; // sayaça başlangıç değerinin verilmesi
    
    while( sayac <= 10) {
    
        printf("%u\n", sayac);
        ++sayac;  // arttırma işlemi
    } // while sonu
} // main fonksiyonu sonu


Ekran çıktısı:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Bu örneği inceleyelim:

Bu örnekte kontrol değişkenimiz "sayac" olarak isimlendirilmiştir. "unsigned int sayac = 1;" bu kod satırı ile kontrol değişkenimize değeri atanmıştır. "++sayac;" bu kod satırı ile ise, döngünün yapıldığı her sefer döngü sayacı 1 arttırır. while ifadesindeki döngü devam koşulu kontrol değişkeninin 10'dan küçük veya eşit olup olmadığını kontrol eder. Kontol değişkeni 10'u geçtiği zaman döngü sonlanır.

for Tekrarlama İfadesi

for tekrarlama ifadesi, sayaç kontrollü tekrarlamanın tüm detaylarını sağlar.

for döngüsü akış diyagramı



for ifadesinin genel biçimi:

for ( ifade1; ifade2; ifade3){
    ifade
}

Örnek:

1    #include <stdio.h>
2    
3    int main(void) {
4        
5        unsigned int sayac; // sayac tanımlanır
6    
7                    // başlangıç değeri verme, tekrarlama koşulu ve arttırma'nın
       // tamamı for ifadesi başladığında dahil olmuştur.
9
10                 for ( sayac =1; sayac<=10; ++sayac){
11    
12            printf("%u\n", sayac);
13    
14        }// for sonu
15    
16    } // main sonu

Ekran çıktısı:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

for ifadesi çalışmaya başladığı zaman, sayac kontrol değişkenine başlangıç değeri olarak 1 verilir. Sonra, sayac <= 10 döngü devam koşulu kontrol edilir. sayac'ın başlangıç değeri 1 olduğu için , koşul sağlanır, böylece 12. satır da sayac değerini, yani 1, yazar. sayac kontrol değeri daha sonra ++sayac ifadesi tarafından 1 arttırılır, ve döngü, döngü devam karşılaştırılması ile tekrar başlar. Kontrol değişkeni şimdi 2 olduğu için, son değer aşılmamıştır, bu nedenle program  printf ifadesini  tekrar gerçekleştirir. Bu süreç, sayac kontrol değişkeninin son değeri 11 olana kadar devam eder.



Örnekler:

1) Kullanıcıdan alınan 3 sayıdan 25'e en yakın olan sayıyı bulan program:


#include <stdio.h>
int main(){
   int enyakinmesafe=25;
   int enyakinsayi=25;
   for(int i = 0;i<3;i++){
     int sayi;
     scanf("%d",&sayi);
     if((25-sayi)*(25-sayi)<enyakinmesafe){
                enyakinmesafe = (25-sayi)*(25-sayi);
                enyakinsayi = sayi;
     }
   }
   printf("en yakin sayi : %d",enyakinsayi);

Ekran çıktısı:

15
22
28
en yakin sayi : 22


2) Kullanıcıdan alınan sayıya kadar olan sayıların toplamı:


#include <stdio.h>

int main()
{
  int i,n,sonuc ;
  // degişkenler tanımlanıyor.
  
   // integer'e karşılık prinf ve scanf'te %d kullanırlır.
   
   printf("Bir sayi giriniz :");
   //Kullanıcıdan değerler alınıyor..
   
   scanf("%d", &n);
   // %d sayının tipini ifade ediyor. & sayısal olanlarda giriliyor.
   //  String bir ifade kullanmak istedeğimizde & işaretini kullanmıyoruz.
   //
   
   sonuc=0;

   for  (i=1; i<=n; i++ )
   
   sonuc = sonuc + i;
   
   printf("istediginiz toplam: %d ", sonuc  );  
   // sonuç ekrana yazdırılıyor.. 
    // %f virgüllü sayılar
    // %s string ifadelerinde kullanıyoruz.
   
}
 
Ekran çıktısı:

Bir sayi giriniz :3
istediginiz toplam: 6 



3) İngiliz alfabesine A’dan Z’ye kadar harflei sıralayan bir C programı:

/* A-Z harflerini yazan for döngüsü. */
#include <stdio.h>
int main() {
    char c;
    for(c='A'; c<='Z'; ++c){
        printf("%c ",c);
    }
    return 0;
}

Ekran çıktısı:

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z 

4) Kullanıcıdan alınan sayıya kadar olan sayıların faktöriyelini hesaplayan program:

#include <stdio.h>
 
main()
{
    int faktoriyel = 1; 
    int sayi;
    
    printf("Bir sayi giriniz: ");
    scanf("%d",&sayi);
    
    for(int i = 1; i <= sayi; i++)
    {
        faktoriyel *= i;         // faktoriyel = faktoriyel * i;
        printf("%d ! = %d\n", i , faktoriyel);    
    }
         //printf("%d ! = %d ", sayi, faktoriyel);
}

Ekran çıktısı:

Bir sayi giriniz: 6
1 ! = 1
2 ! = 2
3 ! = 6
4 ! = 24
5 ! = 120
6 ! = 720



Kısa Yollar:

Aşağıdaki linkler ile C programlama ile ilgili olan diğer bölümlere ulaşabilirsiniz:





Kaynaklar:


https://bilgisayarkavramlari.com/2010/01/13/c-ile-programlamaya-giris-quiz-sorulari-ve-cozumleri/

https://www.cag.edu.tr/uploads/site/lecturer-files/programlamatemelleri-iJim.pdf

http://www.baskent.edu.tr/~tkaracay/etudio/ders/prg/c/questions/h05/h05_loops.pdf

https://www.kodbloklari.com/c-dili-for-dongusu/

Deitel Deitel c ve c++